FENIKS – FUNDUSZE EUROPEJSKIE NA INFRASTRUKTURĘ, KLIMAT I ŚRODOWISKO

Podstawowe cele FEnIKS to:

• transformacja gospodarcza,
• zmiana klimatu,
• dofinansowanie zmian w transporcie,
• energetyka,
• OZE.

Priorytetami, które będą brane pod uwagę w tym programie są między innymi rozbudowa systemu energetycznego, farmy wiatrowe, również inwestycje w tzw. gospodarkę obiegu zamkniętego- są to wyzwania związane z Europejskim Zielonym Ładem.

Cel Polityki 2- „Bardziej przyjazna dla środowiska, niskoemisyjna i przechodząca ku gospodarce zeroemisyjnej oraz odporna Europa dzięki promowaniu czystej i sprawiedliwej transformacji energetycznej, zielonych i niebieskich inwestycji, gospodarki o obiegu zamkniętym, łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej, zapobiegania ryzyku i zarządzania ryzykiem, oraz zrównoważonej mobilności miejskiej”

PROMOWANIE EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ I REDUKCJA EMISJI GAZÓW CIEPLARNIANYCH

Efektywność energetyczna jest jednym z podstawowych działań na rzecz gospodarki niskoemisyjnej, który swoim zasięgiem powinien obejmować różne typy podmiotów, w tym m.in. różnej wielkości przedsiębiorstwa w sektorze energetyki, a także w sektorach przemysłu i usług oraz gospodarstwa domowe i instytucje publiczne. Dalsza poprawa efektywności energetycznej ma kluczowe znaczenie dla zmniejszania popytu na energię, w tym ciepło i tym samym na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.

Wyzwania

• Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, która jest jedną z najwyższych w Unii Europejskiej
• Zwiększenie efektywności energetycznej gospodarki

Planowane działania

• Poprawa efektywności energetycznej przedsiębiorstw, budynków mieszkalnych i publicznych
• Budowa/modernizacja systemów ciepłowniczych i chłodniczych (sieci) wraz z magazynami ciepła
• Wymiana nieefektywnych źródeł ciepła opartych na paliwach stałych
• Promocja, doradztwo, podnoszenie świadomości i wiedzy mieszkańców, przedsiębiorców i władz lokalnych w zakresie efektywności energetycznej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE)

Rezultaty

• Obniżenie zużywanej ilości energii w sektorze mieszkalnictwa i przedsiębiorstw
• Spadek emisji gazów cieplarnianych (głównie CO2)

PROMOWANIE ENERGII ODNAWIALNEJ

Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii jest drugim, obok promowania efektywności energetycznej, filarem budowy gospodarki niskoemisyjnej. Z uwagi na znaczny potencjał wykorzystania różnych rodzajów energii odnawialnej, ważne jest, aby ich rozwój następował w sposób harmonijny i zrównoważony, tzn. dotyczył różnych technologii wykorzystania OZE i jednocześnie był zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Wyzwania

• Redukcja emisji CO2
• Transformacja energetyczna w kierunku zielonej gospodarki

Planowane działania

• Budowa i rozbudowa odnawialnych źródeł energii wraz z magazynami
• Rozwój energetyki prosumenckiej, czyli rozproszonych instalacji o małej mocy
• Niwelowanie niestabilności produkcji energii z OZE za pomocą instalacji hybrydowych

Rezultaty

• Wzrost udziału OZE w końcowym zużyciu energii

ROZWÓJ INTELIGENTNYCH SYSTEMÓW I SIECI ENERGETYCZNYCH ORAZ SYSTEMÓW MAGAZYNOWANIA ENERGII POZA TRANSEUROPEJSKĄ SIECIĄ ENERGETYCZNĄ

Inteligentne sieci elektroenergetyczne

W ramach inwestycji dotyczących sieci elektroenergetycznych na wszystkich rodzajach napięć  kluczowe jest zastosowanie rozwiązań technicznych oraz cyfrowych umożliwiających rozwijanie inteligentnych systemów elektroenergetycznych. Sieci inteligentne pozwalają na lepsze zarządzanie pracą źródeł rozproszonych, tworzenie potencjału dla rozwoju elektromobilności, ograniczanie strat w przesyle, podniesienie niezawodności przesyłu i dystrybucji przy zapewnieniu bezpieczeństwa cyfrowego oraz tworzenie bodźców do oszczędzania energii elektrycznej.

Wyzwania

• Niezawodność i stabilność dostaw energii
• Zmniejszenie strat przesyłowych energii elektrycznej (przestarzała infrastruktura elektroenergetyczna)
• Rozwinięcie potencjału magazynowania energii

Planowane działania

• Inwestycje w infrastrukturę energetyczną
• Rozbudowa systemu magazynowania energii
• Rozwój systemów dystrybucyjnych (lokalne stacje gazu ziemnego)
• Rozwój sieci punktów ładowania pojazdów elektrycznych
• Rozwijanie inteligentnych systemów w energetyce
• Podnoszenie wiedzy i świadomości mieszkańców i przedsiębiorców dotyczącej energetyki

Rezultaty

• Poprawa jakości i bezpieczeństwa funkcjonowania sieci elektroenergetycznej
• Rozwój inteligentnych sieci gazowych i wzrost ich znaczenia w systemie energetycznym oraz możliwości magazynowania energii

PROMOWANIE PRZYSTOSOWANIA SIĘ DO ZMIANY KLIMATU I ZAPOBIEGANIA RYZYKU ZWIĄZANEMU Z KLĘSKAMI ŻYWIOŁOWYMI, A TAKŻE ODPORNOŚCI, Z UWZGLĘDNIENIEM PODEJŚĆ EKOSYSTEMOWYCH

Zaobserwowane w ostatnich latach zmiany klimatyczne wymuszają przeprowadzenie szeregu przedsięwzięć mających na celu minimalizację negatywnych skutków tych zmian i ich oddziaływania na gospodarkę, środowisko oraz społeczeństwo. Będą to działania wynikające z podstawowych dokumentów strategicznych w obszarze środowiska, klimatu i gospodarki wodnej, dotyczące m.in. adaptacji obszarów miejskich do zmian klimatu, zwiększenia naturalnej retencji, renaturyzacji cieków wodnych i obszarów zależnych od wód, infrastruktury służącej zmniejszaniu skutków oraz zapobieganiu zjawiskom powodzi i suszy, systemów monitoringu, prognozowania i ratownictwa, opracowania dokumentów strategicznych i planistycznych oraz edukacji.

Wyzwania

• Ekstremalne zjawiska pogodowe
• Okresowe deficyty wody

Planowane działania

• Wspieranie retencjonowania (magazynowania) wody, w tym małej retencji
• Rozwój potencjału służb publicznych – rozwój monitoringu, systemów prognozowania i ostrzegania przed stanami nadzwyczajnymi oraz systemów ratownictwa, w tym doposażenie służb ratowniczych
• Opracowanie i wprowadzanie planów adaptacji do zmian klimatu
• Dostosowanie infrastruktury do ekstremalnych stanów pogodowych
• Edukacja ekologiczna

Rezultaty

• Wzrost zdolności retencyjnej (również naturalnej), w tym małej retencji
• Rozwój systemów monitorowania i ostrzegania przed nadzwyczajnymi stanami pogodowymi
• Odpowiednie przygotowanie służb publicznych, które zarządzają kryzysem w sytuacji zaistnienia nadzwyczajnych stanów pogodowych

PROMOWANIE PRZECHODZENIA NA GOSPODARKĘ O OBIEGU ZAMKNIĘTYM I GOSPODARKĘ ZASOBOOSZCZĘDNĄ

Pomimo prowadzonych w ostatnich latach działań i znaczącego postępu, jaki dokonał się w zakresie gospodarowania odpadami, istnieje potrzeba dalszego rozwijania systemów zagospodarowania odpadów zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami wynikającą z tzw. Ramowej dyrektywy w sprawie odpadów, która nakłada na państwa członkowskie m.in. obowiązek zapobiegania powstawaniu odpadów, przygotowania do ponownego użycia i recyklingu. Ponadto, Polska zobowiązana jest do wypełnienia założeń dyrektywy w sprawie składowania odpadów.
Funkcjonowanie prawidłowego systemu gospodarki odpadami ma istotny wpływ na efektywne wdrożenie idei gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), zakładającej powtórny obrót materii bez korzystania lub ze znacznym jej zmniejszeniem ze źródeł pierwotnych.

Wyzwania

• Zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów
• Efektywne zagospodarowanie odpadów

Planowane działania

• Inwestycje w kierunku wzmacniania Gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ)
• Zapobieganie powstawaniu odpadów i ograniczanie ich ilości
• Efektywne gospodarowanie zasobami: naprawy oraz recykling
• Zapobieganie powstawaniu odpadów żywnościowych
• Edukacja ekologiczna

Rezultaty

• Poprawa efektywności gospodarowania odpadami komunalnymi
• Stosowanie procesów produkcyjnych, które redukują wykorzystanie zasobów