Program LIFE jest jedynym instrumentem finansowym Unii Europejskiej poświęconym wyłącznie współfinansowaniu projektów z zakresu ochrony i poprawy stanu środowiska oraz wpływu człowieka na klimat i adaptacji do jego zmian. Jego głównym celem jest wspieranie procesu wdrażania wspólnotowego prawa ochrony środowiska, realizacji polityki UE w tym zakresie, a także identyfikacja i promocja nowych rozwiązań problemów środowiskowych w przyrodzie.
Alokacja
- Na Program LIFE 2021-2027 przeznaczono 5,4 mld Euro.
Cel programu
Celem ogólnym programu LIFE jest wspieranie przejścia na zrównoważoną, energooszczędną, opartą na odnawialnych źródłach energii, neutralną dla klimatu i odporną na zmianę klimatu gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Działania te będą podejmowane w celu ochrony, odbudowy i poprawy jakości środowiska, w tym powietrza, wody i gleby, oraz zatrzymania i odwrócenia procesu utraty różnorodności biologicznej, a także przeciwdziałania degradacji ekosystemów, w tym poprzez wspieranie wdrażania sieci Natura 2000 i zarządzania nią, a tym samym przyczynianie się do zrównoważonego rozwoju.
Ochrona przyrody
Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej pozostaje ważnym obszarem działania. W ramach nowych „strategicznych projektów przyrodniczych” będą wspierane programy działania na rzecz włączenia celów polityki ochrony przyrody i różnorodności biologicznej do innych polityk UE, takich jak rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich.
Gospodarka o obiegu zamkniętym
Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, finansowanie z programu LIFE będzie ukierunkowane na projekty związane z najlepszymi technologiami, dobrymi praktykami i rozwiązaniami opracowanymi na poziomie lokalnym, regionalnym lub krajowym. Obejmuje to również zintegrowane podejścia do wdrażania planów gospodarowania odpadami i zapobiegania im oraz postępowania z odpadami morskimi.
Czysta energia
W wyniku transferu z Programu Horyzont 2020 do Programu LIFE został włączony nowy obszar- przejście na czystą energię. Głównie działania koordynacyjne i wspierające mają pomóc w przejściu na czystą energię, zwłaszcza w regionach, które mają trudności z pozyskaniem funduszy na ten cel. Inicjatywy podejmowane w podprogramie mają zachęcać do inwestycji i działań skupiających się na efektywności energetycznej i odnawialnych źródłach energii na małą skalę.
Powietrze i woda
Program będzie nadal wspierał projekty związane z wdrażaniem planów i przepisów dotyczących jakości powietrza i wody. Strategiczne projekty zintegrowane mają zapewnić odpowiednie efekty, skalę i zmobilizować inne źródła finansowania unijnego, krajowego lub prywatnego.
Struktura programu:
1. obszar „Środowisko”, który obejmuje:
„Przyroda i różnorodność biologiczna”;
„Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia”
2. obszar „Działania na rzecz klimatu”, który obejmuje:
„Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej”;
„Przejście na czystą energię”.
Wspierane działania
Wspierane będą działania dotyczące:
- rozwijania, demonstrowania i promowania innowacyjnych technik, metod i podejść służących osiągnięciu celów w zakresie – przejścia na zrównoważoną energię odnawialną i zwiększonej efektywności energetycznej,
- wspierania rozwoju, wdrażania, monitorowania i egzekwowania odpowiedniego prawodawstwa i polityki Unii w zakresie – przejścia na zrównoważoną energię odnawialną lub zwiększonej efektywności energetycznej,
- wdrażania na dużą skalę skutecznych rozwiązań technicznych i związanych z polityką w celu wdrożenia odpowiednich przepisów unijnych dotyczących przejścia na energię ze źródeł odnawialnych lub zwiększonej efektywności energetycznej.
Katalog kosztów kwalifikowanych obejmuje m.in.:
- kadry zaangażowanej w projekt,
- podwykonawstwa,
- nabycia niezbędnych środków trwałych, robót budowlanych czy usług.
Przykładowe konkursy w ramach LIFE:
1. Gospodarka o obiegu zamkniętym, odpady, powietrze, woda, gleba, hałas, chemikalia, nowy europejski Bauhaus- koncepcja rozwoju Europy poprzez wdrożenie w życie idei Europejskiego Zielonego Ładu
Maksymalna kwota dotacji: 60% kosztów kwalifikowanych
2. Łagodzenie zmian klimatu
- działania na rzecz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w sektorach nieobjętych unijnym systemem handlu uprawnieniami do emisji, w tym ograniczenie stosowania fluorowanych gazów cieplarnianych i substancji zubożających warstwę ozonową,
- działania usprawniające funkcjonowanie Systemu Handlu Emisjami i mające wpływ na energochłonną i emisyjną produkcję przemysłową,
- zwiększenie wytwarzania i wykorzystania energii odnawialnej oraz poprawa efektywności energetycznej (o ile zakres ten nie jest objęty konkursami w ramach programu „Przejście na czystą energię”),
- rozwój praktyk zarządzania lądem i morzem, które mają wpływ na emisje i pochłanianie emisji, ochronę i poprawę naturalnych pochłaniaczy dwutlenku węgla.
Maksymalna kwota dotacji: 60% kosztów kwalifikowanych
3. Przejście na czystą energię w regionach węgla, torfu i łupków naftowych
Celem naboru jest umożliwienie regionom węglowym, torfowym i łupkowym przechodzenia na czystą energię dzięki opracowaniu i wdrożeniu rozwiązań związanych ze zrównoważoną energią zgodnie z terytorialnymi planami sprawiedliwej transformacji.
Projekty o wartości ok. 1 mln EUR powinny dotyczyć co najmniej 3 regionów w 3 różnych państwach członkowskich
Maksymalna kwota dotacji: 95% kosztów kwalifikowanych
4. Wspieranie pozyskania zrównoważonej energii w całym łańcuchu wartości w przemyśle i usługach
Celem naboru jest wzmacnianie współpracy między MŚP a większymi firmami działającymi w tym samym łańcuchu wartości w celu zapewnienia, że środki wspierające podnoszenie efektywności energetycznej i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii są maksymalizowane na każdym etapie procesu.
Maksymalna wysokość dofinansowania: 95% w formie dotacji