Program Horyzont Europa na lata 2021–2027 zastąpił wcześniejszy program Horyzont 2020. Jego celem jest zapewnienie wsparcia finansowego dla działań naukowych oraz innowacyjnych. Wszystko po to, by usprawnić wdrażanie polityki Unii Europejskiej oraz rozwiązywać problemy o skali globalnej, do których należą m.in. zmiany klimatyczne.
Horyzont Europa – podstawowe informacje
Program Horyzont Europa to największa dotychczasowa pomoc Unii Europejskiej dla inwestycji związanych z badaniami i innowacjami. Budżet do wykorzystania w latach 2021–2027 wynosi aż 95,5 mld euro. Głównym celem takiego ukierunkowania wsparcia jest stymulowanie przemian społeczno-gospodarczych na terenie Unii Europejskiej. Odbywa się to dzięki pośrednictwu:
Europejskiej Rada ds. Badań Naukowych, która wspiera innowacyjne, a niekiedy i ryzykowne pomysły naukowców;
Działań Marii Skłodowskiej-Curie, wspierających pomysłowość naukowców, bez względu na etap ich kariery zawodowej (pod warunkiem posiadania uprawnień do rozpoczęcia doktoryzacji);
Wspólne Centrum Badawcze, stanowiące zaplecze naukowo-badawcze w obszarach kluczowych dla Unii Europejskiej.
Co istotne, w ramach Horyzont Europa rozbudowany został segment wsparcia dla przedsiębiorców i prowadzonego przez nich biznesu. W przypadku Polski szczególnie atrakcyjne mogą być instrumenty, których celem jest wyrównanie szans państw słabiej rozwiniętych.
Podstawowe typy projektów
Na strukturę programu Horyzont Europa na lata 2021–2027 składają się trzy filary. Są to: doskonała baza naukowa, globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa oraz innowacyjna Europa. Filary te pozwalają na realizację aż czterech typów projektów:
projekty badawczo-innowacyjne,
projekty innowacyjne,
projekty wspierające,
działania w zakresie szkoleń i mobilności.
Horyzont Europa dla biznesu to przede wszystkim działania w ramach drugiego i trzeciego filaru programu. Są to granty udzielane przez Europejską Radę ds. Innowacji oraz wszystkie te inwestycje, które są realizowane w obszarze klastrów:
zdrowia;
kultury, kreatywności, integracji społecznej;
bezpieczeństwa cywilnego dla społeczeństwa;
cyfryzacji, przemysłu, przestrzeni kosmicznej;
klimatu, energii, mobilności;
żywności, biogospodarki, naturalnych zasobów, rolnictwa, środowiska.
Zasady uczestnictwa i finansowania
Projekty, które ubiegają się o wsparcie ze środków Horyzont Europa, mogą być realizowane indywidualnie, ale i w konsorcjach międzynarodowych. Właśnie ta druga opcja cieszy się największą popularnością wśród krajów członkowskich Unii Europejskiej. Dzięki wykorzystaniu wiedzy partnera projektu może powstać innowacyjny (nowy lub znacząco udoskonalony) proces czy technologia.
O udzielenie wsparcia finansowego ze środków Horyzont Europa mogą ubiegać się podmioty prawne. Wśród nich znaleźć mogą się nie tylko uczelnie, instytucje publiczne czy fundacje. Uprawnione są także do tego małe, średni i duże przedsiębiorstwa.
Na jakie wsparcie możesz liczyć, realizując projekt sfinansowany przez Horyzont Europa w ramach II filaru programu? Poziom dofinansowania uzależniony jest od typu wnioskodawcy oraz rodzaju realizowanej inwestycji. W przypadku projektów badawczo-innowacyjnych, projektów wspierających oraz działań w zakresie szkoleń i mobilności możliwe jest sfinansowanie 100% poniesionych kosztów kwalifikowanych. Na nieco niższe wsparcie mogą liczyć jednostki przemysłowe realizujące projekt badawczy – wsparcie wynosi 70% kosztów kwalifikowanych. Jeśli analogiczną inwestycję będzie jednak realizować organizacja non-profit – może wówczas liczyć na 100% zwrotu poniesionych wydatków kwalifikowanych.
A jak wygląda finansowanie projektów realizowanych w I i III filarze Horyzont Europa? Europejska Rada ds. Badań Naukowych może sfinansować do 100% wydatków kwalifikowanych w innowacyjnych projektach realizowanych przez naukowców. Natomiast Europejska Rada ds. Innowacji udziela grantów dla małych i średnich przedsiębiorstw. Wysokość wsparcia wynosi wówczas 70–100% kosztów kwalifikowanych.
Jak przygotować wniosek?
Przygotowanie wniosku o przyznanie środków finansowych z budżetu Horyzont Europa jest znacznie bardziej skomplikowane niż ma to miejsce przy inwestycjach dofinansowanych z krajowych programów operacyjnych.
Trudnością jest konieczność skorzystania z anglojęzycznego portalu Funding & tender opportunities, który pełni funkcję analogiczną, jak polskie generatory wniosków. Nieco inaczej jednak wygląda proces aplikowania. Najpierw uzupełnić należy część administracyjną wniosku. Dopiero po niej można przejść do uzupełnienia części merytorycznej. Pomocny jest szablon w systemie Funding & tender opportunities. Należy jednak pamiętać, że nie jest on uniwersalny dla wszystkich typów projektu Horyzont Europa. Mało tego! Zmienia się on w zależności od tematu konkursu. Po uzupełnieniu opisu części merytorycznej na odpowiednim wzorze należy dodać go do systemu Funding & tender opportunities w formie załącznika i dopiero w wówczas przesłać do oceny. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że ocena każdego wniosku jest wieloetapowa.
Bibliografia
https://www.kpk.gov.pl/, dostęp: 12.04.2022 r.