„Dotacje na innowacje – szansą na szybszy rozwój, czyli jak przygotować się do projektu dotacyjnego” cz. 1.
W dzisiejszych czasach nikt nie ma wątpliwości o celowości inwestycji w nowe technologie i produkty. Zastosowanie nowych, ale znanych technologii w swoim przedsiębiorstwie często nie stwarza tak znacznych problemów i jest powielaniem z pewnymi modyfikacjami znanych dłużej lub krócej rozwiązań. Jednakże takie działania nie dają przewagi rynkowej nad konkurentami.
Zadaniem pozwalającym wyróżnić się z całej branży, czy dającym niebywałą szansę na „skok” technologiczny i rozwojowy firmy jest opracowanie własnej technologii lub nowego produktu. Nie jest to łatwe, gdyż wdrożenie innowacyjności wymaga sporo czasu i nakładów, ale czekający na końcu drogi sukces może być spektakularny i opłacalny pod względem finansowym. Jednakże, aby urealnić te starania, należy zapewnić finansowanie całego procesu obejmującego prace badawcze nad nową technologią lub produktem, a następnie wdrożyć opracowane rozwiązania w przedsiębiorstwie. Jednym ze sposobów finansowania połączonych prac B+R oraz wdrożeniem osiągniętych rezultatów są środki z Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej.
W poprzednim okresie programowania UE w latach 2014 – 2020 istniała możliwość dofinansowania prac badawczych oraz inwestycyjnych, jednakże, aby otrzymać środki należało przygotować dwa wnioski do różnych działań. O środki na badania naukowe i inwestycje można było ubiegać się m.in. w ramach 16 programów regionalnych oraz Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój, oraz Polska Wschodnia. Taka konstrukcja ubiegania się o dotacje zwiększała ryzyko w zakresie wdrożenia, na które dofinansowanie należy zdobyć oddzielnie, co nie dawało niestety gwarancji sukcesu. Dlatego ważne było, aby z kilkuletnim wyprzedzeniem zaplanować badania, wdrożenie i źródła ich finansowania, mając najlepiej w zapasie plany awaryjne.
Jak będą wyglądały nowe programy operacyjne na lata 2021 – 2027 jeszcze nie wiemy, aczkolwiek z już posiadanych informacji wynika, że środki na badania i rozwój przedsiębiorstw nadal będą z następców obecnych programów operacyjnych.
DOTACJE NA INNOWACJE- CO TO JEST INNOWACYJNOŚĆ?
Kluczowym elementem przy ubieganiu się o wsparcie z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój jest innowacyjność, gdyż to opracowywanie i wdrażanie nowych i co najważniejsze lepszych technologii ma przyczynić się do rozwoju całej Unii Europejskiej. Innowacyjność jest na wiele sposobów definiowana i interpretowana. W przypadku PO IR (Program Operacyjny Inteligentny Rozwój) postanowiono przedstawić innowacyjność w sposób pozwalający na szeroką interpretację.
Przez innowacyjność w PO IR rozumie się wdrożenie nowości do praktyki gospodarczej. Uszczegóławiając tę definicję, przez innowację rozumie się wprowadzenie do praktyki nowego lub znacząco ulepszonego rozwiązania w odniesieniu do produktu (towaru lub usługi), procesu (technologii), marketingu lub organizacji. Zgodnie z zakresem definicji nowej inwestycji zawartej w prawodawstwie unijnym w ramach funduszy strukturalnych wspierane będą przede wszystkim inwestycje, w wyniku których powstaną nowe lub znacząco ulepszone produkty, lub technologie. Zgodnie z tym wsparcie udzielane jest głównie na inwestycje w zakresie innowacji produktowych oraz procesowych. Jednocześnie, innowacyjne rozwiązania organizacyjne i marketingowe stanowią wydatki kwalifikowane i mogą również zostać włączone do projektu. Co ważne – innowacyjność nie ma charakteru obiektywnego, lecz relatywny, w odniesieniu do konkretnego przedsiębiorstwa w określonym czasie. W rezultacie innowacyjność może występować na różnych poziomach – jak i samego przedsiębiorstwa, danej branży, regionu, kraju czy świata. I to właśnie poziom tej innowacyjności, a także czas stosowania danych rozwiązań będzie jednym z głównych czynników wpływających na szanse projektu na dofinansowanie. Im większa skala innowacyjności tym większa szansa na pozyskanie dotacji.
Wymagania dotyczące innowacyjności będą zapewne podobne, z tym zastrzeżeniem, że mogą być jeszcze bardziej wygórowane.
W związku z powyższym kluczem do sukcesu w zakresie dotacji unijnych na innowacje będzie pomysł na nowy produkt lub technologię. Dopiero opracowanie koncepcji czy pomysłu powinno pozwolić na podjęcie dalszych działań.
DOFINANSOWANIE UNIJNE: NAJWAŻNIEJSZE ELEMENTY
Zanim jednak zajmiemy się pisaniem wniosku, konieczne jest przygotowanie się do jego napisania. Ten proces niejednokrotnie jest dłuższy niż samo opracowanie dokumentacji aplikacyjnej.
W ramach tego procesu konieczne jest zweryfikowanie własnych zasobów organizacyjnych, rzeczowych, ludzkich i finansowych. Czy firma posiada lub jest w stanie zapewnić bazę do realizacji projektu? W tym kontekście konieczna jest odpowiedź na następujące pytania:
- Czy przedsiębiorstwo posiada odpowiednich ludzi, którzy posiadają wiedzę w zakresie finansów, marketingu, technologii, którzy ze względu na zakres swoich obecnych obowiązków będą stanie poświecić dziesiątki godzin na przygotowanie wniosku, a następnie uczestniczyć w jego realizacji?
- Czy firma posiada środki finansowe na realizację projektu lub, czy ma zdolność kredytową do ich pozyskania, bądź portfolio kontraktów pozwoli etapowo finansować projekt?
- Czy firma posiada odpowiednie zaplecze i infrastrukturę do realizacji projektu? Czy posiada grunt, halę, pomieszczenia biurowe i socjalne, zaplecze sprzętowe?
- Czy możliwe jest pozyskanie tych zasobów w czasie umożliwiającym złożenie wniosku, a następnie w okresie jego realizacji?
- Jakie będą koszty pozyskania brakujących zasobów (wstępny budżet) i czy w tym kontekście realizacja projektu nadal będzie uzasadniona ekonomicznie?
- Czy konieczna jest pomoc doradców zewnętrznych w przygotowaniu wniosku, którzy mogą nie tylko pomóc w napisaniu wniosku, ale i w procesie przygotowawczym? W przypadku braku wiedzy i doświadczenia we własnych zespole bardziej efektywne może być skorzystanie z pomocy specjalistów.
Jeśli analiza powyższych kwestii jest pozytywna i organizacja „czuje się na siłach”, aby samodzielnie lub z pomocą firm doradczych podjąć się wyzwania, jakim jest projekt dotacyjny, można przystąpić do przygotowania wniosku.
DOFINANSOWANIE UNIJNE: O TYM NIE MOŻESZ ZAPOMNIEĆ
Kluczową kwestią w procesie aplikowania o dotacje jest wybranie odpowiedniego naboru wniosków. Wymagania dotyczące projektów badawczych czy inwestycyjnych są diametralnie różne. W poprzedniej perspektywie niejednokrotnie ten sam projekt mógł być złożony do kilku programów operacyjnych i naborów do różnych działań. Wybór odpowiedniego programu determinuje proces przygotowania wniosku jak i szanse powodzenia. Dlatego też aplikowanie do więcej niż jednego konkursu dotacyjnego, aby zwiększyć swoje szanse, było dość częste.